درمان درد شکستگی ترقوه، شانه و کتف با روش بلاک عصبی
تروما یا آسیب ممکن است باعث شکستهشدن استخوان کتف (توپ) یا گلنوئید (سوکت) در مفصل شانه شود. اکثر این آسیبها میتوانند بدون جراحی درمان شوند و نتایج بلند مدت مطلوبی را حاصل کنند. بعضی از شکستگیها بهتر است با جراحی درمان شوند، زیرا ممکن است در صورت رها کردن آنها خطر ابتلا به آرتروز وجود داشته باشد. بعضی از شکستگیها اگر به روش جراحی درمان نشوند، بعید به نظر می رسد که بهبود یابند، یا ممکن است بد جوش بخورند. هر دو حالت شکستگیهای شانه همراه با دررفتگی و فاقد دررفتگی در ادامه توضیح داده شدهاند. خوشبختانه، تقریبا 80 درصد از همه شكستگیهای استخوان کتف فاقد دررفتگی هستند. این بدان معنی است که قطعات شکسته در نزدیکی موقعیت آناتومیک خود قراردارند و برای درمان تنها کافیست تا زمانی که قطعات استخوانی بهبود یابد، عضو آسیبدیده به کمک بند محافظ بیحرکت نگه داشته شود. اغلب شکستگیهای شانه در شش هفته بهبود میيابند. حدود 20 درصد شکستگیهای شانه جابهجا میشوند و ممکن است به انواع دستکاری و اصلاح به منظور بازیابی آناتومی عادی مفصل نیاز باشد. عضلات روتاتور کاف همزمان با شکستگی شانه پاره میشوند. این عارضه میتواند درمان را پیچیدهتر کند.
نقاط مختلف شکستگی کتف
هر فرد دو اسکاپولا یا استخوان کتف دارد، که در دو طرف قسمت بالای پشت قراردارند، و هر اسکاپولا به یک ترقوه و یک استخوان بازو متصل است. اسکاپولا یک استخوان مثلثی شکل بزرگ است که به چندین قسمت تقسیم شدهاست و هر قسمت ممکن است بر اثر تروما یا دلایل دیگر شکسته شود. این قسمتها عبارتند از:
- بدنه اصلی اسکاپولار: یک ناحیه مثلثیشکل صاف و بزرگ از استخوان کتف
- آکرومیون: یک پروب استخوان کتف که در قسمت بالای شانه واقع شده است و با انتهای کلاوچل یک مفصل (مفصل آکرومیوکلوویکولار) تشکیلمیدهد.
- زائده کوراکوئید: زائده کوراکوئید به صورت یک برجستگی قلاب مانند در جلوی استخوان کتف زیر ترقوه بین توپ و سوکت شانه قرارگرفتهاست.
- گلنوید: سوکت شانه
- گردن اسکاپولار: قسمت استخوانی است که گلنوید و بدنه اسکاپولار را به هم متصل میکند.
علل و عوامل خطر
علل و عوامل تشدیدکننده عبارتند از:
- شرکت در ورزشهایی با احتمال برخورد بالا، از جمله فوتبال
- فعالیتهایی با پتانسیل سقوط، مانند صخرهنوردی، دوچرخهسواری و یا اسبسواری
- کاهش توده استخوان که به همراه پوکی استخوان اتفاق میافتد.
- نبستن کمربند ایمنی هنگام رانندگی
علائم
یک فرد مبتلا به شکستگی استخوان شانه دچار درد شدید ناگهانی میشود. این درد اغلب به صورت زیر است:
- درد شدید و ناگهانی است.
- در قسمت بالای پشت، در سراسر تیغه شانه، و یا در بالای شانه قرار گرفته است.
- با افزایش حرکات دست و یا نفس عمیق تشدید میشود، زیرا حرکت دیواره سینه ممکن است باعث حرکت شکاف اسکاپولار شود.
هنگام حرکت دست و در حالت استراحت احساس درد شدید میشود. افراد آسیب دیده ممکن است به هیچ وجه قادر به بازکردن دست نباشند.
علاوه بر درد، فرد مبتلا به شکستگی ناگهانی ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
- کبودی و تورم در شانه و پشت
- احساس خرد شدن در هنگام حرکت شانه (اگر حرکت امکانپذیر باشد.)
- ناتوانی بازوی آسیبدیده و تمایل به نگهداشتن بازو با دست، بهمنظور ساکن نگهداشتن شانه و بازو
- احساس ضعف یا سوزن سوزن شدن در دست
شانه ممکن است حتی مسطح، خراشیده و یا بدشکل به نظر برسد. شکستگیهای ناحیه اسکاپولار اغلب به دلیل انرژی بالا مورد نیاز ناشی از شکستگی ناگهانی اسکاپولار، با شکستگی دندهها و یا استخوانهای دیگر شانه همراه میشود. بیمار ممکن است در جاهای دیگر بدن، مانند جراحات سر، ریه، قفسه سینه یا نخاع نیز آسیب ببیند.
تشخیص
برای تشخیص شکستگی استخوان ترقوه، کتف یا شانه، پزشک معالج پیشینه دقیق آسیب را بررسی میکند و شانه آسیب دیده را به طور کامل معاینه میکند. از آنجایی که آسیبهای دیگری نیز همراه با شکستگی اسکاپولا یا شانه وجود دارد، متخصص درد هرگونه آسیب اضافی دیگر در سایر قسمتها را نیز جستجو میکند. متخصص درد هر گونه آسیبی به ساختارهای بافت نرم و غیره را بررسی میکند. در مواردی که جراحات قابلتوجهی در سایر قسمتهای حیاتی بدن وجود داشته باشد، ممکن است معاینه فیزیکی امکانپذیر نباشد. به استثنای معاینه فیزیکی کامل، متخصص درمان درد میتواند بررسیهای تصویربرداری از قسمت شانه و سینه را نیز به منظور بررسی میزان آسیب ناحیه اسکاپولار، انجام دهد. بهطور کلی اشعه ایکس یک تصویر واضح از ساختارها مانند استخوان ارائه میدهد. بهغیر از اشعه ایکس، سیتیاسکن نیز ممکن است تجویز شود.
درمان جراحی
آرتروسکوپی (جراحی بسته)
آرتروسکوپی یک روش جراحی رایج برای شکستگی استخوان کتف یا شانه است که در آن دوربین با کیفیت بالا از طریق یک برش کوچک وارد بدن میشود و تصاویر روی یک مانیتور با رزولوشن بالا منعکس میشوند. این روش یک تصویر کلی از داخل شانه را فراهم میکند و به جراحان ارتوپدی کمک میکند تا مشکلات شانه از قبیل شكستگی را تشخیص دهند و درمان كنند.
درمانهای غیر جراحی
بسیاری از افراد مبتلا به شکستگی شانه یا کتف به جراحی نیاز ندارند. پزشکان توصیه میکنند که بازو و شانه آسیبدیده تا زمانیکه استخوان یا استخوانهای شکسته بهبود یابند، بیحرکت نگه داشته شوند. در حین روند بهبودی، درمان فیزیوتراپی از ضعیف شدن عضلات بازو و شانه جلوگیری میکند و موجب حفظ محدوده حرکتی در مفصل آسیب میشود. نمونههایی از درمان غیر جراحی عبارتند از:
دستگاه های ثابت نگهدارنده
برای بهبود شکستگی شانه باید عضو آسیب دیده بیحرکت نگه داشته شود. ثابت کردن عضو آسیب دیده همچنین کمک میکند تا قطعات استخوانی در موقعیت صحیح در کنار هم نگه داشته شوند. پزشک شما ممکن است به مدت چند هفته یا بیشتر بسته به محل و شدت شکستگی کتف یا شانه، گچ گرفتن، آتل بستن و یا ثابت نگه داشتن عضو آسیب دیده با بانداژ محافظ را تجویز کند.
مصرف داروی ضددرد
داروی ضد درد برای کمک به کاهش درد و تورم مورد استفاده قرار میگیرد. معمولا داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ناپروکسن و ایبوپروفن توصیه میشوند، اما قبل از عمل جراحی باید از مصرف این داروها اجتناب کرد زیرا ممکن است باعث خونریزی بیش از حد شوند.
سرد کردن منظم منطقه آسیبدیده
منطقه آسیب دیده را بهطور منظم سرد کنید تا تورم کاهش یابد. برای جلوگیری از ایجاد سوختگی با یخ، میتوان بسته یخ را با حوله یا پارچه پوشاند.
تمرینات
معمولا افرادی که شکستگی شانه یا کتف آنها بهبود یافته است یا افرادی که درد حرکتی ندارند (البته بعد از تایید متخصص درد) میتوانند حرکات ورزشی زیر را انجام دهند. قبل از شروع این تمرینات، برای اطمینان از مناسب بودن آنها با متخصص درد خود مشورت کنید. بهطور کلی، این تمرینات تنها درصورتیکه علائم را ایجاد یا تشدید نکنند باید 3 بار در روز انجام شوند. در بسیاری از موارد، این تمرینها ممکن است در عرض 1 تا 2 هفته اول پس از آسیب به صورتی که متخصص درمان درد راهنمایی میکند و در صورتیکه افزایش درد ناشی از تمرینات مشاهده نشود، آغازمیشوند.
باز و بسته کردن دست
انگشتان دست و شست خود را مشت کنید و سپس تا جایی که امکان دارد باز کنید البته درصورتیکه این تمرین فاقد درد باشد.
تعمیم انعطافپذیری به مچ دست
این تمرین را در موقعیتی راحت (با استفاده از یک بند محافظ) یا گاهی اوقات با تکیه دادن ساعد دست خود به یک میز، نیمکت، دست مخالف یا بالش و غیره انجام دهید. تا جاییکه میتوانید این تمرین را بدون درد انجام دهید و درصورتی که تنها کشش خفیف تا متوسط در ناحیه احساس میکنید، مچ دست خود را به جلو و عقب بچرخانید. در صورتی که علائم افزایش نیافتهاست، تمرین را 10 بار تکرار کنید.