کشیدگی وپاره شدن تاندون شانه و کتف و درمان با جراحی بسته
آسیب بافتهای نرم شانه معمولا منجربه عارضهای به نام رگبهرگ شدن و یا کشیدگی عضلات شانه میگردد. رگبهرگ شدن عضلات شانه اغلب بهدلیل آسیب رباطها (نوارهای بافتی که استخوانها را به هم متصل میکنند) و کشیدگی ناشی از آسیب عضلات و تاندونهای شانه میباشد. آسیبهای فوق اغلب در طول فعالیتهای شدید و یا ورزشهای تماسی مانند اسکی، اسنوبرد، فوتبال، راگبی و کشتی اتفاق میافتند. کشیدگی و پارهشدن تاندونهای شانه اغلب اطراف 1 یا 2 مفاصلی که 4 استخوان آکرومیون، استرنوم، کلاویکل یا ترقوه و اسکاپولا را بههم متصل میکنند رخ میدهد. کشیدگی یا رگبهرگ شدن عضلات شانه ممکن است خفیف و یا به قدری شدید باشند که منجر به پارگی کامل شود.
علل
پارگی و کشیدگی تاندون شانه ازجمله مفصل گلنوهومرال ممکن است بهدلایل مختلفی رخ دهد. در این قسمت به معرفی عوامل مختلفی که موجب این عارضه میشوند میپردازیم:
- افتادن روی دست باز و کشیده
- کشیدگی زیاد بازو
- ضربه به شانه
عوامل خطر زا
عامل خطر به موردی اتلاق میشود که احتمال ابتلا به بیماری یا آسیب را افزایش دهد. عواملی که خطر کشیدگی تاندون کتف و شانه را افزایش میدهند شامل:
- انجام ورزش
- هماهنگی ضعیف
- تعادل ضعیف
- عدم انعطافپذیری و استحکام کافی عضلات و رباطها
- سستی مفاصل یا اختلالات بافت همبند
علائم
علائم کشیدگی و رگبهرگ شدن شانه شامل:
- کاهش تحرک شانه
- احساس درد هنگام حرکت دادن شانه
- تورم، حساسات، قرمزی یا کبودی اطراف شانه
تشخیص
در چنین شرایطی پزشک با طرح سوالاتی درخصوص علائم و نحوهی آسیب شانه سعی میکند علت دقیق بیماری را تشخیص دهد. مرحله بعد جهت ارزیابی ثبات مفاصل و شدت آسیب اقدام به معاینه فیزیکی شانه بیمار میکند. آزمایشهایی که در این خصوص ممکن است انجام شوند عبارتند از:
- اشعهایکس: جهت اطمینان از شکستگی یا دررفتگی استخوان
- اسکن امآرآی: برای مشاهده میزان آسیب وارده به بافت نرم شانه (البته بهندرت انجام میشود)
- آرتروگرام: نمونه دیگری از آزمایشات تصویربرداری است.
درمان
جراحی آرتروسکوپیک
جراحی بسته آرتروسکوپیک اجازه میدهد تا جراح با ایجاد برشهای بسیار کوچک آسیب وارده به عضلات و تاندونهای اطراف شانه را کاهش داده و در نتیجه بهبود سریعتر و راحتتر انجام شود. جراحی آرتروسکوپیک با کمک ابزار باریک و مخصوصی بهنام آرتروسکوپ صورت میگیرد. آرترووسکوپ لوله فلزی ظریفی است که انتهای آن مجهز به دوربین فیلمبرداری و منبع نور است. جراح با ایجاد برش، آرتروسکوپ را وارد شانه بیمار میکند. تمام تصاویر داخل شانه از طریق دوربین به صفحه مونیتور انتقال و مشاهده میشود. وجود دوربین در آرتروسکوپ کمک میکند تا جراح بتواند داخل مفاصل شانه و جزئیات تاندونها و بافت لابروم را به وضوح مشاهده کند. گام بعدی شامل ایجاد برشهای کوچک و مجزا و وارد کردن ابزارهای جراحی به داخل شانه است. فیلمی که توسط آرتروسکوپ پخش میشود کمک میکند تا جراح بتواند از ابزارهای جراحی بهدرستی استفاده و مشکل پارگی تاندونها و یا بافت لابروم شانه را برطرف ومجددا به استخوان متصل کند. جراحی آرتروسکوپیک جهت درمان پارگی تاندون کتف معمولا تحت بیهوشی موضعی انجام میشود. در طول جراحی پزشکان ممکن است مجبور به بلاک عصب شوند. این روش شامل تزریقی است که بهطور موقت مانع رسیدن سیگنالهای عصبی به شانه میشود. این امر موجب میشود بیمار 10 تا 12 ساعت بعد از جراحی دردی احساس نکند.
ورزش
تمرینات پاندولی
اگر شانه برای مدتی بسته و بیحرکت باشد، این امر قدرت تحرک یا دامنه تحرک شانه را کمتر میکند. درمان پارگی و کشیدگی تاندون شانه و کتف با روشهای غیر جراحی نیز امکانپذیر است. تمرینات پاندولی بهمحض بهبود رباطهای شانه و تسکین درد شروع میشوند. برای انجام این حرکت بهتر است روی تخت مخصوص ورزشی به رو خوابیده و یا خم شده سپس دست را به آرامی به جلو، عقب و طرفین بچرخانید. بهتدریج حرکات را افزایش دهید. در این حالت دست بهآرامی مانند پاندول به این طرف و آن طرف حرکت میکند. سعی کنید دست تا زاویه 90 درجه بچرخد.
کشش جلوی شانه
برای انجام این حرکت یکی از دستها را روی نقطه ثابتی مانند چهارچوب در و یا گوشه دیوار قرار داده و سپس جهت کشش عضلات جلوی شانه خود را از محل آویزان دست به آرامی دور کنید. بهمدت 10 تا 20 ثانیه در این حالت کششی مانده و این حرکت را 3 بار به همین منوال تکرار کنید. انجام این حرکت برای ورزشکاران بدون درد است و اغلب احساس کشش ملایمی در عضلات جلوی شانه میکنند.
کشش چرخش خارجی شانه
برای انجام این حرکت باید به پشت بخوابید، قسمت فوقانی بازو در زاویه 90 درجه بدن قرار داشته باشد، بازو از آرنج خم شده و کف دست رو به سقف یا بالا باشد. درمانگر و یا همراه شما، باید بازوی شما را از شانه آرام بچرخاند. بازو باید 20 تا 30 ثانیه در این حالت بماند. بعد از استراحت کوتاه این حرکت باید 3 تا 5 بار تکرار شود. اگر از انجام حرکات کششی احساس درد نکردید میتوانید هر روز آنها را انجام دهید. انجام مرتب و مکرر حرکات کششی در مراحل توانبخشی بسیار ضرورت دارد.
درمان خانگی
درمانهای خانگی کمک فراوانی به کاهش درد، تورم و خشکی شانه میکنند. اگر آسیب شانه سطحی باشد بهطوری که نیازی به معاینه و ارزیابی پزشک نداشته باشد میتوان با درمانهای خانگی مشکلاتی چون: درد، تورم و خشکی شانه را برطرف کرد. معمولا بعد از 6 هفته درمان خانگی و در برخی موارد کمی بیشترعلائم درد شانه برطرف میشوند.
- استراحت و مراقبت از ناحیه آسیب دیده و دردناک. در چنین شرایطی توقف، استراحت و یا تغییر فعالیتی که منجر به درد در ناحیه شانه میشود کمک شایانی به بهبودی درد میکند.
- یخ موجب کاهش درد و تورم میشود. اگر بلافاصله بعد از آسیب یخ و یا کیسه یخ را روی شانه قرار دهید این کار موجب پیشگیری و یا کاهش تورم میشود. بهتر است یخ یا کیسه یخ را بهمدت10 تا 20 دقیقه روی شانه آسیب دیده قرار داده و این کار را 3 بار در طول روز و یا بیشتر انجام دهید. 48 ساعت اول بعد از آسیب بهتر است از انجام کارهایی که موجب افزایش تورم میشوند ازجمله دوش آب گرم، وان آب گرم، کیسه آب گرم و یا مصرف نوشیدنیهای الکلی خودداری کنید. بعد از 48 تا 72 ساعت اگر تورم برطرف شد میتوانید به منظور بازگرداندن و یا حفظ انعطافپذیری شانه از گرما و یا حرکات ورزشی مناسب استفاده کنید. برخی کارشناسان توصیه میکنند استفاده متناوب از درمانهای گرما و سرما تاثیر بهتری در کشیدگی تاندون شانه دارند.
- اگر با پوشیدن اسلینگ یا آویز دست مشکلی ندارید و احساس میکنید با این کار شانه در وضعیت بهتری قرار دارد بهتر است 48 ساعت اول بعد از آسیب از آویز دست استفاده کنید. درصورتی که احساس میکنید باید بیشتر از 48 ساعت از اسلینگ استفاده کنید حتما علائم بیماری را با پزشک درمیان گذاشته و در این خصوص مشاوره نمایید.
- ناحیه آسیب دیده شانه را بالا نگه دارید. هنگام استفاده از یخ، نشستن و حتی خوابیدن بهتر است یک بالشت زیر شانهی آسیب دیده قرار دهید. قرار دادن شانه در سطح قلب یا بالاتر از آن به کاهش تورم کمک شایانی میکند.
- ماساژ آرام ناحیه آسیب دیده موجب کاهش درد و بهبود جریان خون میشود. اگرهنگام ماساژ ناحیه آسیب دیده احساس درد کردید از این کار صرف نظر کنید.
- به طرف جلو تا کمر خم شوید، بازوی آسیب دیده را آویزان کنید و آرام به جلو و عقب تاب دهید.
- از مصرف سیگار و یا سایر محصولات حاوی تنباکو خودداری کنید. از آنجایی که سیگار موجب کاهش تولید خون و تاخیر در بهبود بافتهای آسیب دیده میشود درنتیجه باعث کند شدن روند بهبودی میگردد. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص بهتر است قسمت " ترک سیگار" را مطالعه نمایید.