گرفتگی، اسپاسم و خشکی عضلات گردن و شانه: علت و درمان آن با فیزیوتراپی
به گرفتگی و سفتی غیرارادی عضلات در یک قسمت از بدن اسپاسم میگویند که اغلب باعث درد شدید در آن ناحیه میشود. پس از شل شدن عضله و برطرف شدن اسپاسم، ممکن است درد برای چند دقیقه، ساعت و یا روزها ادامه داشته باشد. هرجایی از بدن شما که دارای ماهیچه و عضله باشد، میتواند دچار اسپاسم یا گرفتگی شود، ازجمله ناحیه گردن. گرفتگی عضلات گردن میتواند در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود ازجمله شکستگی، کشیدگی، فتق یا بیرونزدگی دیسک و حتی استرسهای روحی روانی.
علل گرفتگی عضلات گردن
علل متعددی در خصوص ایجاد گرفتگی گردن وجود دارد. برخی از علل شایع عبارتاند از:
- قرار دادن وزن زیاد در یک طرف شانه ، مانند حمل یک کیسهی سنگین
- حمل شئ بسیار سنگین با یک یا هر دو دست
- قرار دادن گردن در یک موقعیت غیرطبیعی برای مدتزمان طولانی، مانند زمانی که گوشی تلفن را بین شانه و گوش خود قرار میدهید و یا قرار دادن گردن در یک موقعیت نامناسب هنگام خواب
- اسپوندیلوز گردنی، وضعیتی که در آن نخاع دچار تحلیل میشود.
- شکستگی
- استرسهای روحی روانی
- سردرد
- کشیدگی در طول ورزش
- قرارگیری اندام در وضعیت نامناسب (خم کردن یا کج شدن سر)
- کمآبی بدن
علل کمتر شایع اما جدیدتر اسپاسم و گرفتگی گردن عبارتاند از:
- مننژیت، یک عفونت بسیار جدی که باعث تورم در مغز و نخاع میشود.
- اسپوندیلیت انکیلوزینگ، یک بیماری التهابی است که باعث همجوشی برخی مهرهها در ستون فقرات میشود.
- دیستونی گردنی، که تحت عنوان کژگردنی نیز شناخته میشود، وضعیتی که در آن عضلات گردن به طور غیرارادی سفت میشوند و سر به یک سمت کج میشود.
- تنگی نخاعی، محدود شدن فضای باز موجود در ستون فقرات
- اختلالات مفصل تمپوروماندیبولار، که تحت عنوان TMJ یا TMD، نیز نامیده میشود. اختلالی است که فک و عضلات اطراف آن را درگیر میکند.
- تروما (ضربه) ناشی از حوادث یا افتادن
- کشیدگی ناگهانی گردن
- فتق یا بیرونزدگی دیسک
علائم
وقتی گرفتگی گردن را تجربه میکنید، ممکن است دچار درد ناگهانی و شدید در یک یا چند ناحیه از گردن شوید که در عمق بافتهای عضلانی گردن آن را حس خواهید کرد. همچنین ممکن است عضله آسیبدیده سفت و خشک شده باشد. احتمال دارد هنگام چرخاندن گردن خود دچار درد شوید. همچنین ممکن است علائم زیرا را تجربه کنید:
- ضعف یا کشیدگی عضلانی
- درد و سفتی گردن
- درد شانه یا بازو
- سردرد (بهخصوص در پشت سر)
- حرکات ناخواسته یا پیچخوردگی عضلات سر و صورت
- مشکلات عصبی که باعث درد، بیحسی یا سوزش در دست یا شانه میشوند.
درمان گرفتگی گردن
داروها
داروهای مسکن میتوانند در کاهش درد گرفتگی عضلات گردن مؤثر باشند، برخی از آنها عبارتاند از:
- آسپرین
- ایبوپروفن
- ناپروکسن سدیم
- استامینوفن
داروهای مسکن از طریق کاهش التهاب میتوانند گرفتگی عضلات گردن را کاهش دهند، التهاب میتواند گرفتگی گردن را بدتر کند. به دستورالعمل داروهای مورد استفاده به دقت توجه نمایید، استفاده از برخی از داروهای مسکن بیشازحد مجاز، میتواند باعث ایجاد عوارض جانبی شود.
فیزیوتراپی
درمان فیزیوتراپی، درد و گرفتگی رگ گردن را کاهش میدهد و عملکرد فیزیکی شما را بهبود میبخشد، فعالیتهای روزمره، کار و خواب شما را راحتتر کرده و مدیریت میکند. در ابتدا فیزیوتراپیست درد، دامنه حرکتی و قدرت شما را ارزیابی میکند تا بتواند یک برنامه توانبخشی جامع برای شما طرحریزی کند، درمان فیزیوتراپی میتواند شامل مواردی همچون، لیزر درمانی، ماساژ درمانی، تمرینات ورزشی، سرما درمانی، گرما درمانی و درمانهای دستی باشد.
سرما درمانی
استفاده از یخ بهعنوان یک تسکیندهندهی درد، سابقه طولانی دارد. فیزیوتراپیست ها معتقدند یخ درمانی میتواند در کوتاهمدت درد عضلات را کاهش دهد بهویژه زمانی که بهطور مرتب در ساعات روز از آن استفاده شود. در حالی که به صورت دقیق همهی مکانیسمهای اثر یخ درمانی مشخص نیست، به نظر میرسد استفاده از یخ فعالیت اعصاب را کند میکند، درنتیجه اسپاسم عضلات ازجمله در ناحیه گردن میتواند کاهش یابد. بسته یخ و یا خود یخ را هرگز بهصورت مستقیم بر روی پوست قرار ندهید، بهجای آن کیسه یخ را درون یک حوله قرار داده و حداکثر حدود ۱۰ دقیقه روی ناحیه موردنظر قرار دهید، پس از گذشت یک ساعت مجدداً میتوانید این کار را تکرار کنید.
گرما درمانی
گرما درمانی از طریق افزایش گردش خون میتواند باعث بهبودی و آرامش عضلات گردن و درمان گرفتگی عضلات و رگ گردن شود. گرما درمانی قبل از ورزش یا تمرینات ورزشی برای رفع خشکی مفاصل و آرامش عضلات بسیار مفید است. بااینحال، اگر از گرما درمانی بلافاصله پس از آسیبدیدگی گردن استفاده شود، ممکن است باعث افزایش تورم گردن شود، بنابراین در این زمینه باید مراقب باشید. فیزیوتراپیست شما زمان مناسب، مکان و مدتزمان لازم برای گرما درمانی را تعیین خواهد کرد. از گرما درمانی به همراه سایر روشهای فیزیوتراپی میتوان برای مواردی همچون، دردهای روماتیسمی، سیاتیک، کمردرد، کشیدگی و خشکی عضلات، بهره گرفت.
درمانهای دستی و حرکت دادن عضلات(موبیلیزاسیون)
درمان دستی و موبیلیزاسیون توسط فیزیوتراپیست ها برای بهبود تحرک و عملکرد بافت نرم، مفاصل، ماهیچهها، تاندونها و رباطها مورد استفاده قرار میگیرد. معمولاً درمان دستی برای درمان گرفتگی گردن شامل حرکات سریع در ناحیه گردن و شانه است که به منظور تسکین درد و افزایش انعطافپذیری انجام میشود. درحالیکه موبیلیزاسیون یک تکنیک درمانی با سرعت آهستهتر است که بر روی رباطها، عضلات یا مفاصل انجام میشود، موبیلیزاسیون نیز برای کاهش درد و بهبود انعطافپذیری استفاده میشود. بسته به شرایط بیمار موبیلیزاسیون میتواند ملایم و سطحی یا بهصورت عمیق باشد.
ماساژ درمانی
ماساژ یکی دیگر از مؤثرترین درمانهای کوتاهمدت برای گرفتگی گردن است. فشار ملایم بر روی عضلات گردن میتواند تنش عضله و اسپاسم را کاهش داده و درد بیمار را تسکین دهد. حتی ماساژ دادن در مدتزمان کوتاه، میتواند درد گردن را به میزان چشمگیری کاهش دهد. فیزیوتراپیست با سرعت پایین اما محکم، بخشهایی از ناحیه گردن را ماساژ خواهد داد، ماساژ میتواند بهصورت حرکات دوار به کمک انگشتان انجام شود.
تمرینات ورزشی
این سه تمرین کششی ساده را که ممکن است توسط متخصص فیزیوتراپی برای شما توصیه شود را میتوانید در منزل یا محل کار امتحان کنید. این تمرینات برای کاهش خشکی گردن و درمان گرفتگی گردن مفید هستند.
کشش ساده گردن
- در حالت نشسته و یا ایستاده قرار بگیرد و به سمت جلو نگاه کنید.
- دست خود را به آرامی پشت سر خود قرار داده و سر خود را به سمت راست بچرخانید.
- از دست خود کمک بگیرید تا به آرامی چانه خود را به سمت راست قفسه سینه نزدیک کنید.
- آرام بمانید و سر خود به مدت 15 ثانیه نزدیک قفسه سینه نگهدارید.
- این تمرین را سه بار برای هر طرف تکرار کنید.
کشش عضلههای اسکالن
- در حالت نشسته و یا ایستاده قرار بگیرد، هر دو دست را پشت خود قرار دهید.
- یک طرف شانهها را به سمت پایین بکشید و سر خود را به سمت مخالف بچرخانید تا کشش ملایمی در گردن خود حس کنید.
- برای 15 تا 30 ثانیه این حالت نگهدارید و سپس به موقعیت اولیه بازگردید.
- این تمرین را سه بار برای هر طرف تکرار کنید.
بالا بردن سر با خم کردن گردن
- به پشت بر روی یک سطح صاف دراز بکشید و زانوهای خود را خم کنید، کف پاها کاملاً بر روی زمین قرار داشته باشد.
- درحالیکه شانههایتان بر روی زمین قرار دارند، سر خود را حدود ۷ سانتیمتر بالا آورده و چانه را به قفسه سینه نزدیک کنید.
- این موقعیت را برای 10 ثانیه نگهدارید.
- تمرین را ۵ بار تکرار کنید.
- همچنان که با انجام این تمرین توانایی شما افزایش مییابد، سعی کنید مدتزمان نگهداری سر خود را ۲۰ تا ۳۰ ثانیه افزایش دهید.